Covid-19’un kökenleri araştırıldı: ‘Laboratuvar üretimine işaret ediyor’

Kâr amacı gütmeyen araştırmacı gazetecilik grubu U.S. Right to Know’un ele geçirdiği belgelere göre, Covid’in Vuhan’daki bir laboratuvardan çıkmış olabileceğine dair iddialar, Amerikalı ve Çinli araştırmacıların 2018’de hayata geçirmeye çalıştığı bir projeyle ilgili olabilir.

U.S Right to Know’un 18 Aralık’ta yayımladığı haberde, ABD’li ve Çinli virologlardan oluşan bir ekibin, 2002’de küçük çaplı bir salgına neden olan SARS-CoV-1’le ilgili araştırma yapmak için Pentagon’a bağlı İleri Seviye Savunma Araştırma Projeleri Ajansı’na (DARPA) 14 milyar dolar hibe talebiyle Mart 2018’de başvuru yaptığı yazıldı.

Araştırmacıların amacının, Asya’da insanlara geçme potansiyeli en yüksek olan yarasa virüslerini tespit etmek ve yarasaları aşılayarak bunların bölgedeki askerlere bulaşmasını engellemek olduğu belirtildi.

Diğer yandan ABD’nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal’ın (WSJ) 28 Şubat’taki haberinde, moleküler biyolog Valentin Bruttel, Alex Washburne ve Antonius VanDongen’ın 2022’de yayımladıkları araştırmaya dikkat çekildi. Bu çalışmada, Covid-19 salgınına yol açan SARS-CoV-2’nin yapısında, laboratuvarlarda sentetik virüs üretiminde kullanılan yöntemlerin izlerinin tespit edildiği yazılmıştı.

U.S. Right to Know’un yayımladığı belgeler, DEFUSE Projesi’nin ilk taslaklarını ve hazırlık sürecine dair bilgileri içeriyor. WSJ’nin haberinde, DARPA’nın fonlamayı reddettiği çalışmanın Vuhan’daki Viroloji Enstitüsü’nde Çin devletinin sağladığı kaynaklarla yapılmış olabileceği iddia edildi.

Söz konusu proje taslağında, SARS benzeri virüslerin laboratuvar ortamında geliştirilmesine yönelik bilgiler yer alıyor. Haberde, bu bilgilerin Bruttel, Washburne ve VanDongen’in yayımladığı çalışmadaki bilgilerle aynı olduğu öne sürülüyor.

Rutgers Üniversitesi’nden moleküler biyolog Richard H. Ebright, WSJ’ye yaptığı açıklamada bu noktaya dikkat çekerek, belgelerdeki bilgilerin Covid-19’un laboratuvarda üretildiğine dair “çok sağlam genetik kanıtlar sunduğunu” savundu.

Ayrıca taslak metinde, DARPA’ya hibe başvurusunun kâr amacı gütmeyen bilimsel araştırma kuruluşu EcoHealth Alliance of New York’tan Peter Daszak, ABD’deki Kuzey Carolina Üniversitesi’nden Ralph Baric ve Vuhan Viroloji Enstitüsü’nden Shi Zhengli tarafından yapıldığı görülüyor.

Hazırlık planlarında, Daszak’ın çalışmanın çoğunun Vuhan’daki laboratuvarda yürütüleceğini belirttiği fakat hibe başvurusu sırasında bunu Pentagon’dan gizlediği görülüyor. Söz konusu belgelerde Daszak’ın şöyle yazdığı aktarıldı:

“DARPA’nın ekibimizden memnun olması için bu teklifin ABD tarafını vurgulamak istiyorum. Fonları aldıktan sonra kimin tam olarak hangi işi yapacağını belirleyebiliriz ve bu testlerin çoğunun Vuhan’da yapılabileceğine inanıyorum.”

WSJ, başvuruyu yapan Daszak, Baric ve Shi’nin yorum taleplerini reddettiğini yazdı. Gazete, Çinli yetkililerin “ABD’nin laboratuvar sızıntısı olasılığını gündeme getirerek Çin’i karalamayı bırakmasını” talep ettiğini aktardı.